Thuốc phun sát khuẩn – khử trùng:
Chloramin B được biết đến là hoá chất với mục đích sử dụng để diệt khuẩn bề mặt, xử lý nước. Đặc điểm của Chloramin B là bột có màu trắng, hoà tan được trong nước ở nhiệt độ thường, có thành phần chính là Sodium Benzensulfochleramin (công thức hoá học C6H5SO2NClNa.3H2O), trong đó clo hoạt tính chiếm khoảng 25%. Hoá chất này tồn tại ở dạng bột hoặc dạng viên. Chloramin B là chất tẩy được sử dụng nhiều nhất hiện nay
Chloramin B chứng minh được độ hiệu quả của nó khi là một trong những hoá chất đặc biệt được Tổ chức y tế thế giới WHO và bộ y tế tại Việt Nam khuyên dùng để sát khuẩn ở bệnh viện và những nơi công cộng khác như trường học, văn phòng, công sở, hộ gia đình…
Công dụng: Cloramin B có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nấm và virus gây bệnh. Hóa chất này được sử dụng với nhiều mục đích như sau:
Khử trùng các bề mặt trong không gian sống của hộ gia đình, các khu vực công cộng.
Làm sạch vật dụng trong nhà, chẳng hạn như tay nắm cửa, đồ chơi, bàn, ghế, sopha, kệ tivi, cầu thang, thang máy, trụ ATM… Đây là những vật dụng trung gian có nguy cơ lây truyền bệnh cao.
Tiệt trùng nguồn nước ở những nơi không có nước sạch phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày, chẳng hạn như các khu vực bị ngập lụt. Mục đích là để ngăn chặn mầm bệnh cho người.
Pha nước rửa tay để sát khuẩn, tiệt trùng dụng cụ tế, sát trùng tổn thương ngoài da và làm sạch vết ố vàng trên vật dụng, sàn nhà.
Cơ chế tác động Cloramin B: Cloramin B là hợp chất hữu cơ có chứa ion Clo dương, chính là clo hoạt động, mang lại hoạt tính sát khuẩn khi ở trong nước. Như chúng ta đã biết, Clo và các hợp chất của nó có tác dụng sát khuẩn, tẩy uế khá tốt. Ở bất cứ dạng tồn tại nào, nó chính là một chất có tính oxy hóa rất mạnh.
Phản ứng của chloramine:
R-NClNa -> R-NCl-+ Na+ (Gốc R: C6H5SO2 hay C7H7SO2)
R-NCl-+ H+ ->R-NHCl
2R-NHCl ->R-NH2+ R-NCl2
R-NHCl + H2O -> R-NH2+ HOCl
R-NCl2+ H2O -> R-NHCl + HOCl.
HOCl <-> H+ + OCl-
Cloramin B trong nước tạo ra các phân từ axit HOCl (axit hypocloro), và ion OCl- (ion hypoclorid), đây là các phân tử có tác dụng khử trùng nhờ tính oxy hóa rất mạnh.
Quá trình tiêu diệt vi sinh vật qua 2 giai đoạn dưới đây:
Trước tiên, chất khử trùng khuếch tán qua vách tế bào vi sinh vật: HOCl không tích điện nên dễ dàng thấm qua vách của các tế bào vi sinh vật. Thông qua các phản ứng oxy hóa, thủy phân, khử amin, nó dễ dàng tác động đến vi sinh vật. HOCl liên kết với protein tạo nên hợp chất N-Cloro, liên kết với gốc SH của protein và oxy hóa alpha amino acid thành nitril và aldehyd. Còn OCl- tích điện âm nên không qua được lớp tích điện âm của vách tế bào và màng tế bào vi khuẩn.
Tiếp theo, sau khi đã qua được lớp vách tế bào, tại tế bào chất, HOCl tác động lên ty thể, nó sẽ phản ứng với các men bên trong tế bào và phá hủy, gây rối loạn quá trình trao đổi chất bên trong tế bào vi sinh vật, khiến chúng bị tiêu diệt. Chloramin B tiêu diệt nầm bệnh trực tiếp theo nguyên tắc vật lý nên không bị kháng thuốc.
Một số chú ý khi pha thuốc
Dung dịch khử trùng có chứa clo sẽ không giữ được tác dụng diệt khuẩn lâu sau khi pha, do đó chỉ pha đủ lượng cần dùng, và nên sử dụng ngay sau khi pha, không quá 24 giờ để có hiệu quả diệt khuẩn tốt nhất.
Không được pha 1 lần thật nhiều với mục đích sử dụng cho những lần sau. Cũng chính bởi không giữ tác dụng diệt khuẩn được lâu nên cần phải thường xuyên lâu chùi, tiệt trùng.
Cách xử trí khi bị ngộ độc chloramin B:
Khi ngậm hoặc nuốt phải viên hay bột hóa chất sát khuẩn chloramin B như trường hợp trẻ nhỏ đã nêu ở trên, nên cho trẻ uống ngay một lượng nước ấm, không được kích thích để cố gắng làm gây nôn và phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế nơi gần nhất để can thiệp.
Khi hít phải không khí có chứa hóa chất chlor hoạt tính đậm đặc của chloramin B, phải đưa ngay nạn nhân ra khỏi vùng không khí bị ô nhiễm và nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế nơi gần nhất để xử trí.
Khi bị bắn hóa chất vào mắt, phải rửa sạch mắt và mặt ngay bằng nước sạch nhiều lần, đồng thời cũng đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để kiểm tra.
Khi bị bắn hóa chất vào quần áo hoặc dính trên da, phải cởi bỏ ngay quần áo dính hóa chất, rửa sạch vùng da bằng nước sạch ấm và xà phòng.
Đối với trẻ nhỏ, cần lưu ý khi trông coi để trẻ không lấy đồ vật chơi không an toàn và nuốt phải các loại dị vật nguy hiểm, trong đó có các loại thuốc hoặc hóa chất không bảo quản thận trọng và để xa tầm tay với của trẻ. Lưu ý thuốc khử khuẩn và thuốc dùng ngoài da không được để chung với các loại thuốc uống.
Do đó, trước khi pha chế và sử dụng loại hóa chất này bạn cần chuẩn bị tư trang đầy đủ để sử dụng như: quần áo bảo hộ dành cho sát khuẩn, mắt kính, khẩu trang, găng tay cao su, giày bảo hộ,…để Chloramin không bám vào cơ thể ảnh hưởng đến các bộ phận bên ngoài khi tiếp xúc.